Hizli Sarki
Hastanin klinik izleminde anlamasinin daha iyiye gittigi donemdemotor afazisi olmasina ragmen refakatci olarak yaninda bulunan esi hastaninonceden bildigi bir sarkiyi soylemeye basladiginda sarkinin devamini melodi(beste) ve metni (gufte) tam olarak icerecek sekilde muzikal hata yapmadanhafif dizartri disinda duraksamadan normale yakin soyleyebildigi fark edildi.Hastanin genellikle sarkiyi spontan baslatamadigi, esinin baslamasiyla veyamelodinin ilk bolumunu soylemesi ile sarkiya katildigi veya yardim almadanbitirdigi gozleniyordu. Oykusunde hastanin muzik egitimi almadigi ancak evisleri yaparken veya arkadas toplantilarinda sarki soylemekten hoslandigiogrenildi.
Hizli Sarki
Sarki soyleme konusma ile karsilastirildiginda sarki soylemede ekolarak sagda daha belirgin olmak uzere Heschel girusunu iceren STG'ninon ve orta bolumunde, primer sensorimotor korteksin orta ve inferiorbolumlerinde, inferior frontal girusun inferior bolumunde, santraloperkulumda daha fazla aktivasyon ortaya cikmaktadir. Sonuclar bize melodikya da konusma kelimesi olup olmadigina bakilmaksizin ses uretimindebihemisferik bir agin oldugunu gostermektedir (5,9). Hastamizda da benzersekilde sarki soyleme sirasinda cekilen fMRG'de bilateral anteriortemporal, sagda derin temporal ve mezensefalik aktivasyon gorulmustur.
Sarki soylemede konusmadan daha fazla noral aglarin aktive olmasive STG, inferior santral operkulum, inferior frontal girusta gorulen sagalateralizasyon (5), sol hemisfer lezyonuna bagli non-fluent afazilihastalarin konusma kelimelerini soyleyemezken ayni kelimeleri sarki soylerkensoyleyebilmeleri seklindeki klinik gozlemler icin bir aciklama getirebilir.Sarki soyleme sirasinda bitemporal lob, ek olarak frontal lobu iceren genisnoral agi iceren bihemisferk organizasyon, sol frontal lob lezyonlarindakonusmanin sarki soylemeden neden daha fazla etkilendigini aciklar.
Olgumuzun ve literaturdeki afaziye ragmen sarki soyleyebilenolgularin en onemli ozelliginden birisi de, test eden sarki soylemeyebasladiginda senkronize sarki soylemeye baslamalari ve spontansurdurebilmeleridir. Genel olarak birlikte sarki soylemek tek basina sarkisoylemekten daha kolaydir. Bu iki sarki soyleme modunda (spontan vesenkronize) aktive olan noral aglar arastirma konusu olmus ve fMRG ilearastirilmistir.
Sag dorsal premotor kodeksin spontan, senkronize ya da dinlemedurumlarindan bagimsiz olarak sarki soyleme icin spesifik alan olduguna dairveriler bulunmaktadir. Bu da bize melodi ve ritm gibi muzik uretiminin motorkomponentlerinin hazirlanmasinda sorumlu olabilecegini dusundurtmektedir. Solposterior slyvian fissurun cevresindeki kortikal bolge kelime calismahafizasi, konusma ve muzik icin isitsel-motor integrasyondan sorumludur (6).
Bir baska calismada sol inferior parietal lob on kismi, sagposterior planum temporale, sag planum polare, sag insula senkronize sarkisoylemede senkronize konusma ile karsilastirmada aktive olan alanlar olarakbildirilmistir (6,20). Isitsel model ile senkronize sarki soyleme ile afazikhastalarin daha fazla kelime soyleyebildikleri veya hatirladiklari saptanmisve afazik olgularin konusma tedavisinde koroda sarki soylemenin konusmaterapisinde etkili olabilecegi vurgulanmistir (6,20,21). Olgumuzunafazisindeki hizli iyilesmede esi ile duzenli sarki soyleme seanslarininetkili oldugunu dusunmekteyiz.
Sonuc olarak hastamizdan elde ettigimiz klinik ve fMRG bulgularive literatur esliginde muzik islevinde her iki hemisferin farkli derecelerdeaktive oldugu gorulmustur. Orta ve superior temporal girus, inferior ve ortafrontal girus her performansta bilateral fakat degisen derecelerde aktiveolmaktadir. Dil islemlenmesinde daha cok sol temporal ve frontal bolgenin,muzik islemlenmesinde ise sag temporal ve frontal bolgenin aktive oldugugorulmustur (5). Bu bize ayni kelimelerle konusamayan fakat sarkisoyleyebilen afazili hastalarin konusma ve sarki soyleme arasinda nedenklinik farkliligin oldugunu anlamamizi saglayabilir. Ayrica nonfluent afazikhastalara uygulanan intonasyon tekniklerinin hastalarin iyilesmesini nedenhizlandirdigini aciklayabilir. 041b061a72